hoog 200 cm plaats doorlatend, zon
fruit, kleine boom, mediterraan

Kweeperen zijn fijne kleine boompjes die sierlijk bloeien en gemakkelijk, dus zonder enig onderhoud, een enorme oogst grote vruchten voortbrengen. Ze zijn uitstekend zelfbestuivend, de boom bezwijkt er zowat onder. Extra bestuiving mag je verwachten van de rassen 'Lescovacks' en 'Portugal'.

'Rea's Mammoth' heeft grote peervormige vruchten van omstreeks een kilo per stuk.

hoog 200 cm plaats doorlatend, zon
fruit, kleine boom, mediterraan

Vranja is dat kleine boompje dat wij al vele jaren in onze tuin hebben ze was als jong boompje al zo vruchtbaar en is dat nog steeds, dat het er elk jaar op lijkt dat ze onder haar vruchten gaat bezwijken.

Ze bestuift zichzelf.

'Vranja' heeft een peervormige, zeer aromatische vrucht.

hoog 130 cm plaats zon, beschut
groente, bladsierplant

Kardoen is een middeleeuwse groente, nauw verwant aan artisjok. De gebleekte stengels worden nog steeds gegeten in Italië en Zuid Oost Europa. De smaak is vooral bitter. Maar, bitter in de mond maakt het hart gezond. Wanneer je Artisjok als sierplant overweegt raad ik ten zeerste aan Kardoen te kiezen. Kardoen groeit veel sneller, is veel beter winterhard en heeft heerlijk groot grijs spits gesneden blad.
De uitstraling is monumentaal, mediterraan en middeleeuws.

hoog 150 cm plaats zon, beschut
mediterraan, groente, bladsierplant

Deze verbeterde 'Gros Vert' is aanzienlijk winterharder en ook productiever dan zijn voorganger. De knoppen rijpen snel en een volwassen plant maakt zo'n 8 of meer bloemknoppen. Als je de bloemen laat open gaan wordt het prachtig paars bijenvoer.

De grote knoppen hebben purperen accentjes. Behalve als groente is ze ook als snijbloem zeer geschikt.

hoog 250 cm plaats zon
mediterraan, vruchtboom, fruit

Deze Deense cultivar afkomstig van het gelijknamige eiland is een van de best rijpende en lekkerste vijgen voor ons klimaat.

De tot 6 cm lange geel - bruine vruchten hebben heerlijk sappig rozerood vruchtvlees.

Prima winterhard bij ons. In strenge winters vriezen de puntjes mogelijk wat in maar ze komt altijd sterk terug.

Zeer mooi diep gesneden klassiek vijgenblad.

hoog 300 cm plaats zon, beschut, warm, stenig
mediterraan, vruchtboom, fruit

Bijzonder vroeg afrijpende bruinrode vijg, zeer geschikt voor ons klimaat.
Het vruchtvlees is zoet en rood.
Snoei zo veel of zo weinig als je wil, maak je nergens zorgen over; deze vijg krijg je niet kapot.
Zet ze wel in de vollegrond en liefst op een arme, warme, stenige plek.

Met een takje rozemarijn er in geprikt en olijfolie besprenkeld in de oven heb je al een heerlijk dessert.

hoog 150 cm plaats zon
keuken, kruid, bijenplant, vlinderplant

Sierlijk bronsgroen blad en vrolijke vaasvaardige schermen, maar vooral ook een groente of keukenkruid. Alle delen van de plant zijn te gebruiken. Als vaste plant vervangt ze voor de gemakkelijke tuinier en minder kritische cuisinier de eenjarige dille, die aanzienlijk meer aandacht vraagt. Ze zaait zich als je de uitgebloeide schermen laat staan, rijkelijk uit.
Plant je ze niet voor jezelf, doe het dan voor de Koninginnenpage. Haar rupsen zijn dol op het loof.

hoog 30 cm plaats zon, rijk
kleinfruit, vrucht, bodembedekker, fruit

Deze bijzondere witte aardbei met rode zaadjes is terug gekweekt uit een originele kruising tussen Fragaria chiloensis x virginiana. Dicht bij wild dus, geen manipulatie.
Ze maakt veel lange ranken die je het beste af en toe weghaalt.

Zeer zoet en aromatisch met een lichte ananassmaak.

Een tikkeltje vreemd maar wel heel lekker.

hoog 25 cm plaats zon
heemplant, vrucht, bodembedekker

Aromatische wilde bosaardbei met een wat grotere langwerpige vrucht.

Een voor bosaardbei relatief rijk dragende variëteit.

Bruikbaar als bodembedekker onder bijvoorbeeld een fruitboom of langs randjes. Maar mag natuurlijk ook in de moestuin..

In het voorjaar ranken weghalen als je netjes wil telen.

hoog 20 cm plaats zon, rijk
fruit, bodembedekker

Een soort doordragende geel-witte bosaardbei met een voortreffelijke smaak.

Zeer groeikrachtig en gewillig bloeiend.

Haal voor meer productie wel wat ranken weg en stek het tweede jaar van de ranken nieuwe planten voor oogst het derde jaar.

Laten verwilderen kan ook.

Alleen vogels zien er niets in.

hoog 10 cm plaats zon, halfschaduw, rijk
vrucht, kleinfruit, bodembedekker, bijenplant

'Rügen' is een oud Duits ras bosaardbei geselecteerd op productie, deze verbetering belooft zelfs nog iets meer opbrengst en minder ranken.

Het zijn geen kiloknallers en ze worden daarom ook niet of nauwelijks commercieel geteeld. Maar ze zijn natuurlijk fantastisch van smaak.
Je kunt ze het beste zien als gezonde bodembedekker waar in de zomer snoepjes aan groeien.

hoog 30 cm plaats zon, rijk
kleinfruit, vrucht, bodembedekker, fruit

Voor veel Duitsers die heerlijke aardbei uit hun jeugd. Tegenwoordig helaas weinig gekweekt. Prof. Otto Schindler uit Pillnitz won ze in 1925 en noemde ze naar zijn vrouw.
Kleine zeer aromatische vruchten met de smaak van bosaardbei maar dan nog zoeter. Fantastisch dus van smaak.

Per 5 planten moet je alleen bij deze er een andere vroege soort (liefst 'Ellianny') tussen planten voor bestuiving.

hoog 25 cm plaats zon, rijk
vrucht, fruit, bodembedekker, sier

Dit is een in Nederland ontwikkeld zaadvast zaairas.

De bloemen zitten aan lange stelen die hoog boven het blad uitsteken en hebben een heerlijke appelbloesem kleur.
Pas als de vruchten gaan rijpen gaan ze hangen.
De vruchten hebben een bijzonder aromatische smaak.

Een heerlijke plant ook in pot.

hoog 30 cm plaats zon, rijk, moestuin
sier, vrucht, kleinfruit, moestuin, bodembedekker

De vruchten zijn subliem. Vooral zoet maar met de juiste dosis aroma.
Van de bloemen kun je in ieder geval stellen dat ze erg bijzonder zijn voor een aardbei. Mooi vinden mag ook.

Behandel ze als gewone aardbeien of plant ze als bodembedekker vooraan in een border.

Lekker gek.

hoog 300 cm plaats zon, zand
fruit, bessen, vogels, doorns, hagen

'Leikora' is een rijkdragend vrouwelijk prfessioneel productie ras met smal zilver blad.

De bessen zijn zeer rijk aan vit CAEKB... en geschikt voor consumptie maar je kunt ze ook voor de vogels laten hangen. Ze blijven dan tot eind januari kleurrijk.

Voor betere bestuiving heb je nog een mannelijke plant nodig, zoals: 'Pollmix'. Een per negen is voldoende.

hoog 300 cm plaats zon, droog, zand, leem
fruit, bessen, vogels, doorns, hagen

Om te zorgen dat Duindoorn goed vrucht draagt plant je voor elke 9 vrouwelijke planten een mannelijke.

Dit is de meest gebruikte stuifmeeldonor voor dat doel.

Wel onopvallende mannelijke bloemetjes en heerlijk smal glanzend zilver blad, maar geen bessen dus.

hoog 700 cm plaats zon
heemplant, geneeskruid, klimplant, bierkruid

'Nordbrau' is een bekend vroeg ras voor het brouwen van bier. Het is een sterke groeier. De hopbellen zijn rijk aan bitterstoffen, de grondstof voor bier, met 8-9% alpha-zuur.
Dit zijn uiteraard gestekte planten, dus altijd vrouwelijk. Mannelijke planten in de buurt zijn ongewenst omdat de bellen dan zaad vormen en te veel bitterstof.
Hop heeft ruwe stengels en groeit 12 cm per dag. Jaag ze een boom in.

De jonge scheuten worden als delicatesse gegeten.

hoog 150 cm plaats zon
keukenkruid, soepgroente

Braaf soepenkruid van vroeger. Plantaardige bouillon. De planten kunnen het best zo lang mogelijk van de bloei gehouden door bemesting en regelmatig terug snijden. Dat verdraagt de plant prima.
Maggieplant heeft een sterke smaak die snel overheerst. Een echt keukenkruid dus, maar ach, als de bloeistengel eenmaal omhoogschiet is dat ook nog eens goed voor een heerlijk geurig boeket.

Door de Romeinen uit Iran gehaald.

hoog 150 cm plaats zon, halfschaduw, rijk, vocht
kleinfruit, eetbaar, bessen, vruchtgewas, bijenplant

Aan de winterhardheid hoef je niet te twijfelen bij deze nog tamelijk onbekende bessenstruik uit Siberië.

De zuurzoete bessen zijn zo van de struik te eten of te verwerken tot sap of gelei.

Je plant het beste twee rassen voor betere vruchtzetting.

'Atut' heeft geen 'bittertje' en is een goede bestuiver voor onder andere 'Duet'.

hoog 150 cm plaats zon, halfschaduw, rijk, vocht
kleinfruit, eetbaar, bessen, vruchtgewas, bijenplant

Iets later rijp (tegelijk met aardbeien) dan 'Atut' waar dit een goede bestuiver voor is.
In de rij planten op 1m afstand of vrijstaand. Plant liefst een paar verschillende rassen.

De smaak lijkt op die van bramen met wat bosbessen en kiwi. Een volwassen struik geeft tot 3 kg bessen soms meer. Geweldig ook voor wijn.

Bevroren bessen smelten heerlijk op je tong.
Bessenijstruikjes.

hoog 300 cm
kleinfruit, eetbaar, bessen

De wondervrucht die volgens sommigen het eeuwige leven dichterbij brengt terwijl anderen wijzen op gifstoffen als atropine die bij de plantenfamilie (aardappel, tomaat) horen. Vast staat dat tussen al dat 'gif' heel veel gezonde vitamines schuil gaan en dat gif met mate ook heel gezond is.
Afkomstig uit China, warmte minnend. Ze groeit verwilderd in onze duinen. Gedoornde struik met smal zilver blad.
De vruchten zijn goed te drogen en lekker in salade.

hoog 250 cm plaats zon, rijk, doorlatend
fruit, vruchtboom, bloessemboom, bijenplant

Een van de meest geliefde zoet-zure appelrassen, oranje-geel van schil met roomwit vruchtvlees..
Appelrassen zijn niet, of weinig zelfbestuivend en ook niet elk ras is geschikt als bestuiver.
'Elstar' is redelijk tot matig zelfbestuivend, nog betere bestuiving mag je verwachten van: 'Golden Delicious', 'James Grieve' of 'Jonathan'.

hoog 250 cm
fruit, vruchtboom, bloessemboom, bijenplant

Een grote fris zoet-zure redelijk bewaarbare handappel met een fijne rode blos.

Appelrassen zijn niet, of weinig zelfbestuivend en ook niet elk ras is geschikt als bestuiver. 'Jonagold' is matig zelfbestuivend, een betere opbrengst mag je verwachten door er een van de volgende bestuivers bij te planten: Alkmene, Benoni, Discovery, Elstar, Gloster, James Grieve, Jonathan, Laxton Superb, Lombarts Calville, Melrose, Odin of Zoete Oranje.

hoog 30 cm plaats (half)zon, droog
sier, bodembedekker, bladsierplant, groente

Op veler verzoek (van chef tot tuinier) eindelijk terug in ons sortiment: de oesterplant.
De enige Mertensia die in de vollle zon thuishoort. Liefst in de zandbak want hoe droger ze staat hoe mooier en steviger de plant is. Het blad is staalblauw aan lange liggende stengels die tot 1 m2 kunnen bedekken. Het smaakt naar oester, vandaar de naam. De blauwe buisbloemetjes verschijnen de hele zomer verspreid door de plant.

hoog 500 cm plaats zon
fruit, kleine boom, bladsier

Deze witte moerbei met zwarte vruchten doet mij denken aan dat fantastisch exemplaar op onze Biologisch Dynamische Landbouwschool, de Warmonderhof. Ik heb nooit goed begrepen waarom er zo weinig rassen in omloop zijn van moerbei.

De langgerekte vruchten rijpen in het najaar. Als ze loslaten en beginnen te vallen smaken ze het best. Een collega boomkweker zweert erbij ze alleen maar van de grond te eten maar met een beetje ervaring pluk je ze rijp.