hoog 70 cm plaats zon, doorlatend
geurplant, sier, indianenplant, bijen en vlinderplant, keukenkruid, bladsierplant

Onze eigen introductie uit 1999.
In het voorjaar is het smalle, klein en fijne blad diep donkerbruin.
Door het violet van de bloemetjes is wat oranje zichtbaar van een van de ouders: Agastache rupestris, Agastache rugosa de andere ouder bracht het donkere blad. De knoppen zijn purper.
Zeer standvastig en winterhard. Subtiel, fijnzinnig en aromatisch.

Een schatje.

hoog 150 cm plaats zon
geurplant, sier, indianenplant, bijen en vlinderplant, keukenkruid

Lekker lange aren tot 40 cm die als een serpent omhoog kronkelen. De voor Agastache minder gebruikelijke grondscheuten zorgen voor extra standvastigheid.
Omdat de bloemen grotendeels steriel zijn bloeit ze lang. De kleur is heel bruikbaar en ligt in het romantische spectrum waar we wel weg mee weten.
Een van de eerste bijdragen van Coen Jansen aan dit geslacht.
Tuinslangentoorts.

hoog 40 cm plaats zon
groente, keuken- salade kruid

Tussen groente en kruid maar bovendien in bloei best sierlijk. Het mag gezien worden als de grofste bieslook met wel 4 cm dikke bladeren die we gebruiken als voorjaarsui en dat vrijwel jaarrond voor heerlijke salades. De bloemen zitten bij elkaar in een witte bol. Vaste groenten planten doen ons denken aan het ideaal van de permacultuur. Ideaal voor luie moestuiniers. Kenners weten dat er meer bij komt kijken, maar waarom niet af en toe een graantje mee pikken?

hoog 45 cm plaats zon/h.schaduw
sier, eetbare bloemen, mediterraan

De bloemen doen een beetje aan een minaret denken. De puntige knop barst open en dan gaan de gele belletjes daar heel elegant uit hangen.
Uit zuid en centraal Europa tot en met de Kaukasus.
Ik zag ze samen met Santolina, Satureja, tijm en wilde lavendel in de bergen bij het zuid-Franse Forcalquer en oostwaards. zaait zich hier ook lekker uit. Leuk dus voor je mediterrane kruidenborder.

hoog 30 cm plaats zon
keukekruid, sier, eetbare bloem

Deze zeldzame witte vorm van bieslook kun je natuurlijk gewoon gebruiken in de keuken. Maar nu heb je er ook nog eens maagdelijk witte eetbare bloemetjes bij.

Die knip je gewoon mee af want er blijven nieuwe komen.

De sprieten zijn minder recht dan bij gewone bieslook. Wat mij doet vermoeden dat het mogelijk niet schoenoprasum mag heten. Maar het zit er wel dichtbij.

Bijzondere bieslook uit Corsica.

hoog 30 cm plaats zon/h.schaduw
keukenkruid

Tja, gewone bieslook dus.....

Een van de belangrijkste keuken of saladekruiden. Snijd er lekker veel van, dan groeit er ook veel terug.
Niet kapot te krijgen.
De bloemen mag je ook een keer eten, of als decoratie gebruiken.
Maar eerst trek je de bloem stelen er aan hun nek uit, wat die zijn te taai om te eten.

hoog 35 cm plaats zon/h.schaduw
groente, keukenkruid, sierplant

In grote groepen is dit een indrukwekkende bloeiende sierplant voor het najaar, punt.
Maar bovendien is het een onbekend en in Azië zeer geliefde groente of keukenkruid. Het blad is plat en heeft een aangename milde knoflooksmaak. De stervormige bloemen zijn zuiver wit. Daslook, maar dan sierlijk rechtopstaand op lange stengels en de hele zomer oogstbaar.

Massaal planten. Of uit budgettaire overwegingen elk tweede jaar scheuren tot je genoeg hebt.

hoog 30 cm plaats vocht, schaduw
heemplant, geur, keukenkruid

Toenemende culinaire belangstelling geniet deze beminnelijke beschermde inheemse plant. Denk daarbij in de richting van een knoflookachtige dressing voor bij de pannenkoek zoals we in Hongarije aten, daslook pesto voor over de pasta of gewoon door de aardappelpuree.
Als ze vochtig staan groeien ze snel tot heerlijke plakkaten. In de zomer zijn ze tijdelijk vertrokken, eind van de winter lopen ze weer uit met nieuw blad.

Zo sterk als een beren-look.

hoog 100 cm plaats zon, koude kas (tot -10)
geur, keukenruid, badkruid, kuipplant

Dit geschenk van de goden uit Chili is mijn kampioen citroengeur.
Het blad ruikt meer naar citroen dan citroen zelf naar citroen geurt. In Frankrijk heet ze Verveine, Italianen noemen haar Limoncello.
Zet ze ergens waar je in het voorbijgaan een blaadje kunt meepakken. De minuscule witte bloemetjes in schermen zijn net wolkjes. Knip naar hartenlust, dit schatje groeit en bloeit maar door.
Ze mag dan ook veel meer water en voeding dan je zou denken.

hoog 175 cm plaats vochtig, rijk
heemplant, geneeskruid, keukenkruid

Wie de echte engelwortel zoekt voor culinaire toepassingen, moet deze hebben.
Een heemplant met sprookjesachtige, archaïsche uitstraling. De hele plant inclusief bloemen is groen met rode stengels.
In Frankrijk wordt de stengelvoet versuikerd en als eetlust bevorderend snoep geconsumeerd. En wat wil je nog meer in Frankrijk, behalve eetlust?
Monocarp, dus laten uitzaaien. Ze houden zich gemakkelijk zelf in stand via zaad.

hoog 50 cm plaats zon
keukenkruid, geneeskruid

Dit is een woekergevaarlijk gewas. Het eerste jaar lijkt het mee te vallen maar na verloop van tijd gaat mierikswortel flink terrein veroveren. Pas dan kunnen ook weer wortels worden geoogst voor keuken gebruik. De stoffen in de plant zijn verwant aan mosterd gas. Het is niet de bedoeling ze in grote hoeveelheden als groente te consumeren.

Natuurlijk geweldig als smaakmaker en zeer gezond met mate.

hoog 40 cm plaats zon, warm, doorlatend
keukenkruid, geneeskruid

Dit is hem, gegarandeerd de echte gestekte Franse dragon. De proef om dit vast te stellen is een blaadje op de tong leggen, als het brandt zit je goed. Echte franse dragon kan niet worden gezaaid. Zaaien kun je alleen Russische dragon, dat is een woekerend onkruid met nauwelijks smaak dat ook nog veel te vaak als plant wordt aangeboden.
Natte winterkou kan Franse Dragon in de problemen brengen.

Voornaam keukenkruid.

hoog 40 cm plaats zon, schaduw
sier, geur, keukenkruid, bijenplant

Een witte selectie van Brian Kabbes die het midden houdt tussen de grootbloemige 'Weißer Riese' en de kleinbloemige 'White Cloud' die door Hans Kramer werd gevonden.
Een goede geurige en al lang mijn favoriete witte bergsteentijm.

Munt, in lieve geurige wolkjes.

hoog 300 cm plaats zon, rijk
keukenkruid, geneeskruid, bladsier, bijen-, vlinderplant, mediterraan

Een van mijn absolute favorieten wellicht vanwege intensieve kleur, dat fantastische blad en haar imposante verschijning.
De koninginnepage is er net zo dol op.
Met de traag brandende stengel bracht Prometheus het vuur dat hij van de goden gepikt had onder de mensen.
Het blad sterft soms in de zomer af om in de herfst weer op te komen.
Uitstekend winterhard op Corsica, Kreta, Menorca en bij ons.

hoog 150 cm plaats zon
keuken, kruid, bijenplant, vlinderplant

Sierlijk bronsgroen blad en vrolijke vaasvaardige schermen, maar vooral ook een groente of keukenkruid. Alle delen van de plant zijn te gebruiken. Als vaste plant vervangt ze voor de gemakkelijke tuinier en minder kritische cuisinier de eenjarige dille, die aanzienlijk meer aandacht vraagt. Ze zaait zich als je de uitgebloeide schermen laat staan, rijkelijk uit.
Plant je ze niet voor jezelf, doe het dan voor de Koninginnenpage. Haar rupsen zijn dol op het loof.

hoog 40 cm plaats zon, beschut
geur, kruid, sier, bladsierplant, bladhoudende heester

De smalle grijze blaadjes verspreiden een warme kerrie-achtige geur in de weide omtrek.
Echte kerrie is een kruidenmengsel dat hier niets mee te maken heeft, puur toeval dus die geur. Maar je kunt kerrie plant wel als vervanging inzetten. (Pas aan het eind toevoegen.)
Het zeer zilveren blad maakt mooie bolletjes als je een beetje helpt met snoeien.

Geurig bolletje zilver zomer en winter.

hoog 700 cm plaats zon
heemplant, geneeskruid, klimplant, bierkruid

'Nordbrau' is een bekend vroeg ras voor het brouwen van bier. Het is een sterke groeier. De hopbellen zijn rijk aan bitterstoffen, de grondstof voor bier, met 8-9% alpha-zuur.
Dit zijn uiteraard gestekte planten, dus altijd vrouwelijk. Mannelijke planten in de buurt zijn ongewenst omdat de bellen dan zaad vormen en te veel bitterstof.
Hop heeft ruwe stengels en groeit 12 cm per dag. Jaag ze een boom in.

De jonge scheuten worden als delicatesse gegeten.

hoog 60 cm plaats zon, kalk
mediterraan, keuken, geneeskruid, geur, sier

De zeldzame roze vorm van een van mijn favoriete kruiden.

Hysop bloeit rijk, iets later dan lavendel.

Bijen en vlinders hebben ook veel baat bij deze heerlijke bloemen.

In de keuken gebruik je het niet snel en ook de toepassing bij hoofdpijn vergt wat meer uitleg dan waar hier plaats voor is.

hoog 60 cm plaats zon, kalk
keukenkruid, geneeskruid, geur, eetbare bloem, mediterraan, bladhoudend

De witte vorm.

Besprenkel mij met Hyssop Heer en als u dat doet, doe het dan met de witte. (Asperges me, Domine hyssopo alba)

Rijk bloeiende armeluis lavendel met een opwekkend geurtje.
Je kunt er een kruidenthee van maken tegen hoofdpijn, die ook hoofdpijn kan opwekken.

Verplicht onderdeel van elke kruidentuin.

hoog 30 cm plaats zon, kalk
keukenkruid, geneeskruid, geur, eetbare bloem

De compacte vorm van gewone hysop, sierlijk en zeer rijk bloeiend met intens diep donker blauwe bloemen.

Op een zonnige plek prima betrouwbaar. Deze wordt veel verward met lavendel in onze mediterrane border. Dan zou het meteen de donkerste zijn.

Een bijzondere straffe geur.

Meer bloemen dan lavendel.

hoog 600 cm plaats zon, vorstvrij
keukenkruid, mediterraan, geur, sier, bladhoudend

De echte laurier, iedereen kent deze mooie statige wintergroene struik. Voor zware, traag garende mediterrane schotels en goulash. Drogen voor gebruik is natuurlijk onzinnig. Je kunt jaarrond vers oogsten.
Op een beschutte plaats vrijwel winterhard. Doe er een doek over bij strenge vorst.
De uiteindelijk hoogte kun je zelf bepalen met je snoeischaar.
Dit zijn zaailingen, veel sterker van geur en iets beter winterhard dan de gestekte. Ze staan hier al jaren buiten.

hoog 60 cm plaats zon, kalk
mediterraan, bladhoudend, geur, bijen- vlinderplant, keukenkruid

Uit een magische tuin in het land van Winnie de Poeh.

Vroegbloeiende, zeer mooie bossige compacte plant met grote wijdopen bloemen, net als 'Cedar Blue' en ook in de zelfde helder violette kleur en diezelfde kussen vorm; een plant die van nature een beetje doorzakt en daardoor niet uit elkaar kan vallen.

Introductie: na 1980.

hoog 75 cm plaats zon, kalk
sier, geur, eetbare bloemen, geneeskruid

De 'lavendelpolitie' (zo meld ik me dan) heeft even moeten rondbellen. Maar kwam uiteindelijk bij onze tuinvriend Maurice Vergoote terecht als herkomst van deze nieuwe lavendel. Het blijkt een zaailing van vermoedelijk 'Hidcote' te zijn die volgens Maurice extra winterhard is. Gezien de zeer goede winterhardheid van 'Hidcote' een wat overbodige eigenschap lijkt mij, maar lekker donker is ze wel.
Beate is een Duitse gast van Maurice zijn veelgeprezen B&B die er van omviel.

hoog 50 cm plaats zon, kalk
sier, geur, eetbare bloemen, geneeskruid

Introductie van onze lavendelvriendin Catharine Liardet uit Sault (Karel is haar zoon), 'striking' vanwege de tweekleurigheid in de poezelige aar: Donkere calyx en lichte bloemen. Groot contrast; precies wat we zochten en uiteindelijk ook wat vversterkten in onze eigen introductie 'Contrast'. 'Charles' is bovendien compact en laag.

Zeer energiek, vibrerend van kleur.

hoog 60 cm plaats zon, kalk
keukenkruid, geneeskruid, sier, eetbare bloemen, geur, mediterraan, bladhoudend

Stevig sterk, gezond en groeikrachtig, zuiver wit en aangenaam van geur is deze vrij breedbladige selectie uit Nieuw Zeeland.
Virginia Mc Naughton kreeg haar van Stan Hughes van Blue Mountain Nurseries, vandaar de naam. De knoppen zijn ijzig groen met een minuscuul vleugje violet wat bijdraagt aan de kleurervaring.

Dit is mijn beste witte.