hoog 100 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Een handzame struik met zuiver witte bloemen van 5 centimeter doorsnee en fijn smal blad.

Een van de meest winterharde en meest rijk bloeiende. Het is een kruising van Cistus laurifolius met Cistus monspeliensis.

Cistus laurifolius is altijd goed voor dat beetje extra vorstbestendigheid in een kruising.

hoog 60 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Een van mijn allerdierbaarste Cistus ooit vanwege de perfecte lage struikvrom.
Met grijsgroen blad, snel laag en breed uitgroeiend. Het is een van de meest winterharde en de eerste bloeier van alle Cistus.
'Grayswood Pink' werd gevonden als zaailing uit Grieks zaad en is geïdentificeerd als de kruising Cistus parviflorus met Cistus sintenisii.

Een heerlijk ding, laag en breed uitgroeiend.

hoog 30 cm plaats zon, zuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

De kleinste die wij kennen. Zeer kleine, maar even talrijke bloemetjes en klein fijn blad. Bij ons worden ze niet groter dan 30 cm.

De kruising van C. salviifolius x C. inflatus.

Ze zijn niet zo standvastig als Helianthemum maar wel zeer leuk.

De nog net geen Helianthemum Cistus.

hoog 60 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Grijsgroen blad met een licht gekrulde rand, meer breed dan hoog uitgroeiend. Het hoogtepunt van de bloei ligt in juni, maar tot de eerste vorst zijn er altijd wel wat bloemen.
Dit is een natuurlijke hybride, een spontane kruising, ontstaan in Zuid Frankrijk. van C. albidus x C. crispus. In Nederland wordt Deze ook wel als C. crispus 'Sunset' aangeboden.

Geef ze geen kalk.

hoog 150 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Een goede klassieke Cistus met duidelijke vlekken.

Lang smal glimmend donkergroen blad.

De natuurlijke kruising van Cistus ladanifer x C. creticus.

Voor lichtzure droge grond op een wat beschutte plek in de volle zon.

hoog 150 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Een heerlijke betoverende spetterende kleur hebben deze tot 9 cm grote bloemen.

Voor ons een fantastische aanwinst uit 2007, waar ik meteen zo veel mogelijk van ben gaan stekken.

Het wordt op den duur een forse struik.

Die kleur is echt waanzinnig, maar wat worden ze snel groot die schatjes.

hoog 70 cm plaats zon, zuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Dit een kleine zachtroze licht geurende kruising uit de buurt van Montpelier.

Ze is minder kalk tolerant en staat graag op goed doorlatende grond.

Het langwerpige blad is grijs-groen.

Als het warm genoeg is kan ze ontzettend explosief bloeien.

hoog 30 cm plaats zon, rijk
keukenkruid

Zou je eigenlijk gewoon direct op rijtjes moeten zaaien.

Het risico van planten is dat je snel die prachtige bloemetjes gaat zien en dus zaad mag verwachten. Maar dit professionele ras voor bladproductie schiet niet snel door.

In ieder geval erg lekker voor liefhebbers, heb je al eens pesto gemaakt van koriander met knoflook? Sensationeel...

hoog 700 cm plaats zon
struik, kleine boom, blad sier, donkerbladig, herfstkleur, vruchtboom, noten

De klassieke roodbladige hazelaar heeft vooral in het voorjaar diep donker purper blad. In de loop van de zomer wordt dat groener.
De noten zijn groter dan die van de echte hazelaar en heerlijk zoet. Hazelnoten zijn zelfinfertiel, maar het stuifmeel legt grote afstanden af met de wind en er is bijna altijd wel een geschikte bestuiver in de buurt.
Hazelaars vormen als winterbloeiers een belangrijke vroege bron van stuifmeel voor insecten.

hoog 200 cm plaats zon, doorlatend
bloeiende heester, struik, bladsier, mediterraan

Je verwacht het niet, ik was tenminste verbaasd toen ik ze voor het eerst in Zuid Frankrijk in het wild tegenkwam. Ze komen wild voor van Zuid Frankrijk tot de Oekraïne. 'Royal Purple' is een ouderwetse plant, eentje uit mijn jeugd. Gewoontjes, maar ook heel speciaal met haar wolken miniscule bloemetjes die de struik volledig kunnen verbergen.

Ouderwets makkelijk ook.

hoog 200 cm plaats zon
sier, geur

Crambe cordifolia is een echte solitair plant. Buurplanten krijgen geen kans. Om die reden past deze plant niet goed in een mediterrane border. Als solitair, ergens in een uitsparing in bestrating, is het een monumentale plant met een zekere mediterrane uitstraling. Het grote donkergroene blad blijft aan de basis terwijl er in de zomer tot 2 meter hoge dikke bloemstelen verschijnen die grote wolken minuscule bloemetjes hoog houden.

Gigantische wolken van bloemen en geur.

hoog 60 cm plaats doorlatend, zon
kustplant, geurplant, groente, bladsierplant, bijenplant

Zo sierlijke groente dat je er amper van durft te eten. Het indrukwekkend van purperpaars naar grijs verkleurend blad wordt gekroond met de smakelijkst uitziende broccoli op aarde en als je daar vanaf weet te blijven die heerlijke witte wolken. Als groente is het jonge blad, gebleekt, een delicatesse. Bedek hiervoor de plant met een omgekeerde bloempot. Jaarrond is het jonge blad heerlijk in groentegerechten:
Zeelicatesse.

hoog 60 cm plaats doorlatend, zon
kustplant, geurplant, groente, bladsierplant, bijenplant

Het verschil tussen 'Lilywhite' en gewone Crambe maritima is haar nog fraaier gedraaid en gekroesd blauw berijpt blad.
Het is, ook al ben ik geen kool-fan, een van de smakelijkste delicatessen die ik ken. Ik gebruik het jonge blad regelmatig in de keuken. Een delicatesse wordt het wanneer de plant wordt gebleekt door er een bleekpot over te zetten. Daar zou de naam 'Lilywhite' op slaan: Gebleekt wordt ze nog malser dan gewone zeekool.

hoog 200 cm plaats doorlatend, zon
fruit, kleine boom, mediterraan

Kweeperen zijn fijne kleine boompjes die sierlijk bloeien en gemakkelijk, dus zonder enig onderhoud, een enorme oogst grote vruchten voortbrengen. Ze zijn uitstekend zelfbestuivend, de boom bezwijkt er zowat onder. Extra bestuiving mag je verwachten van de rassen 'Lescovacks' en 'Portugal'.

'Rea's Mammoth' heeft grote peervormige vruchten van omstreeks een kilo per stuk.

hoog 150 cm plaats zon, beschut
mediterraan, groente, bladsierplant

Er zijn twee types artisjok, paarse spitse (type 'Violetta') en meer afgeplatte groene. Dat is belangrijk voor culinair gebruik. De makkelijkste recepten zijn bedoeld voor de laatste, waar 'Gros Vert' het standaard ras van is. Artisjok heeft een droge beschutte standplaats nodig en graag veel mest. In de winter beschermen met stro om het rozet. Ze is niet de makkelijkste groente onder de vaste planten, maar is vanwege bijzonder mooi blad wel een van de mooiste vaste planten onder de groente.

hoog 120 cm plaats zon, halfschaduw
siergras, prairieplant

Grassen maken van je combinatie iets vanzelfsprekends waarschijnlijk omdat elke natuurlijke vegetatie gras bevat.

Dit zijn heerlijke beige wolken, maandenlang, als het meezit tot diep in de winter. In de tussentijd laat je er van alles bovenuit piepen.
Zet er bijvoorbeeld eens een flinke Kniphofia of hoge Digitalis tussen.

Inheems, sterk en makkelijk.

hoog 60 cm plaats zon, halfschaduw, droog
rariteit, sier

Aansprekende, fijn geaderde roze bloemen met lange meeldraden. Ze vormt op droge plekken waar geen slakken komen in de loop der jaren dichte pollen. Op zandgrond groeien ze het hardst.

De etherische oliën die de plant maakt kunnen op een warme windstille avond aangestoken worden en dan enkele seconden knetterend branden.

Spetterend.

hoog 25 cm plaats zon, kalk, doorlatend
sier, mediterraan, grijsbladig, bodembedekker, rotsplant

Deze Griekse reigersbek is ook bij ons winterhard mits ze een plekje in de rotstuin, of op doorlatende, niet te natte grond mag staan.

Ze heeft heerlijk fijn geveerd grijs-groen blad en van voorjaar tot het eind van de zomer zomer geurende, zacht gele, bijna witte bloemetjes.

Een mediterraan pareltje.

hoog 10 cm plaats arm, zand
bladsier, bodembedekker, donkerbladig, geurplant

Deze lage kruipende soort heeft fijn en donker naaldvormig blad. De geurende bloemen beginnen geelgroen en verkleuren naar rood, de schutbladeren zijn geelgroen. Een van de kleinste in het geslacht die van zich afbijt door goedaardig te woekeren. Er vormt zich snel een vrij dichte zode die echter buurplanten niet hindert. Ze groeit op de armste en moeilijkste plaatsen waaronder droge schaduw nog gemakkelijk weg.

hoog 30 cm plaats overal
bladsier, bodembedekker, donkerbladig, geurplant

Deze is opmerkelijk, de 'reuzenvorm' van die lage kruiper die gaat waar geen enkele andere plant gaan kan: de droge schaduw. Vorst deert ze niet.

Zo hoog opgaand worden het van die lekkere geurende bollen.

De foto is gemaakt in maart in 'Jardin D'Enteoulet'.

hoog 40 cm plaats zon
sier, mediterraan, bladhoudend, bodembedekker, prairieplant

Uit het wild in de buurt van Nice, natuurlijk.
Maar evengoed bijzonder sterk en winterhard. Bloei van begin zomer tot herfst.
Misschien wel de allersterkste en beste wolfsmelk van allemaal maar wel soms kortlevend.
Geef ze de ruimte, ze groeit breed uit. Het fijne naaldvormige blad knip je in het voorjaar diep terug.

Iedereen moet deze geweldige gele wolkjes planten.

hoog 50 cm plaats overal, liefst wat zon
bladsier, bodembedekker, prairie

Een kruising van twee door bijna heel Europa voorkomende soorten (Euphorbia waldsteinii x E. cyparissias). Beide sterk, makkelijk en geschikt voor elke standplaats inclusief droge schaduw. Goed vast, winterhard en gezond.

Ze mag na de bloei of in de herfst teruggeknipt.

Vormt bij ons een contrasterend duo met zwarte Helleborus. Heerlijk.

hoog 250 cm plaats zon
mediterraan, vruchtboom, fruit

Deze Deense cultivar afkomstig van het gelijknamige eiland is een van de best rijpende en lekkerste vijgen voor ons klimaat.

De tot 6 cm lange geel - bruine vruchten hebben heerlijk sappig rozerood vruchtvlees.

Prima winterhard bij ons. In strenge winters vriezen de puntjes mogelijk wat in maar ze komt altijd sterk terug.

Zeer mooi diep gesneden klassiek vijgenblad.

hoog 20 cm plaats zon, droog, kalk
sier, bladhoudend, heester, bodembedekker, bijenplant

Echt rood is schaars bij vaste planten, dit is officieel dan ook een bladhoudend heestertje dat we voor het gemak vaste plant noemen.
Je kunt hier randjes mee beplanten of hoogteverschil maken in een zonnige border.
Het blad is aangenaam zilver grijs.

Een vuurtje voor je warm en zonnig randje.

hoog 20 cm plaats zon, kalk
mediterraan, sier, bladhoudend

Deze hebben we in 'het wild' gevonden in Zuid Spanje op 1000 meter hoogte.

Daar kan het stevig vriezen maar ook heel heet worden. Ze hebben zonder probleem al aardig wat narigheid doorstaan in onze tuin.
Een aanwinst dus. Deze mini-Cistus heeft grijs-groen blad en aangename gele bloemetjes.

Ze komt in het wild voor in het hele mediterrane gebied van Portugal tot Syrië.