hoog 60 cm plaats zon, warm, rijk
keukenkruid, geneeskruid, geurplant, bladsier

Als de bladkleur er toe doet dan is dit wellicht wat je zoekt.

Dit komt niet in mijn caprese, maar voor gemengde bladsla en broodjes gezond is dit in smalle reepjes een geweldige aanwinst.

Een vleugje anijs in geur en smaak.

In pot houden, warm en vochtig, niet in de felle zon.

hoog 50 cm plaats warmer dan 10 graden
keuken, sier, geur, mediterraan, medicinaal

Nou, daar is hij dan, de eerste bontbladige basilicum.

Een vaste gestekte soort, je kunt ze dus warm binnen overwinteren. Deze is wel behoorlijk smetgevoelig, dus wees voorzichtig met water. Geef het liefst via een schoteltje onder de pot.

Bijzonder sterk van geur. Geweldig in de keuken.

hoog 25 cm plaats warm, pot
keukenkruid, potplant, mediterraan

Deze zeer fijnbladige compacte basilicum heeft een sterk geconcentreerde geur en smaak. Ze groeit in een perfect bolletje.
Op 13 juni tijdens Festas de Lisboa zie je overal dit dit type basilicum uitgestald, ze heten daar Manjerico. Lang geleden kocht ik er een en gaf ik het aan een zwerver. Die was natuurlijk in de zwevende hemel met mijn liefdesverklaring.
Al die geur en smaak samengeperst in een zo'n klein plantje. Zet een potje op je tuintafel met een schaar ernaast, voor over je tomaten.

hoog 80 cm plaats zon, warm, rijk
keukenkruid, geneeskruid, geurplant

De citroengeur is aangenaam maar subtiel aanwezig bij deze redelijk stevige echte basilicum met een twist.

De geur lijkt op die van Citrus bergamia (van de Earl Grey thee) of bergamot.

Het blad is een beetje mat grijsgroen.

Een ouwe trouwe al, een klassieker.

hoog 50 cm plaats zon, warm, rijk
keukenkruid, geneeskruid, geurplant

Een van de beste voor de Thaise keuken.

Thaise basilicum heeft een heel andere geur en ook andere toepassingen dan de Genovese types.

De smaak is kruidig, gepeperd, anijs.

We gebruiken ze graag in groente curry's met kokosmelk, knoflook en chilipepers.

hoog 30 cm plaats zon, droog, kalk
siwer, keukenkruid, bijenplant, mediterraan, geur

Zou er dan toch een Origanum zijn die 'Kent Beauty' na al die jaren overtreft? Ik ben er nog niet helemaal uit. Deze introductie lijkt wat op een soort die we jaren geleden op proef kregen. De hopbellen worden nog roder en ze bloeit heel makkelijk.

Hopmarjoleinen groeien in het wild in de Turkse en Syrische bergen waar het in de winter heel koud wordt. Ze zijn dus uitstekend winterhard maar houden niet van nattigheid. Ze ze op een verhoging of een bak met lemige grond.

hoog 30 cm plaats zon, kalk
kuipplant, sier, geur, rotsplant

Deze 'hop-marjolein' bloeit in prachtige roze 'hopbellen'. Ze steekt wat geur betreft, echte oregano naar de kroon. Maar een plant van dergelijke schoonheid eten we natuurlijk niet op. Prima winterhard want haar ouders komen uit de koude Turkse bergen.

Zorg dat deze beauty droog staat. Knip regelmatig terug, dat versterkt de plant en ze kan daardoor wel drie keer per jaar bloeien.

hoog 60 cm plaats zon, kalk
sier, geur, snijbloem, bijenplant, vlinderplant, insectenvoer

Een Origanum voor de beestjes en de bloemetjes, rijk en lang bloeiend en goed voer voor nuttige insecten.

We kennen Origanum laevigatum als een soort met wat langgerekte open aren. Bij deze selectie is de bloei veel voller.
Dit is een waardevolle sierplant die zelfs als snijbloem inzetbaar is.

Een subtiel geurtje, maar niet voor je keuken dus.

hoog 50 cm plaats zon, kalk
geurplant, keukenkruid, geneeskruid

Dit is de echte zoete oregano, punt. Voor gebruik in de mediterrane keuken is dit absoluut de beste. In de zomer doen we bijna dagelijks iets met tomaten uit eigen tuin daarbij komt Oregano vaak van pas.
Deze vaste plant gedraagt zich bij ons als eenjarige. Plant ze in je moestuin en knip regelmatig helemaal terug om te drogen of vers te gebruiken, ook de bloemen.

Dit, deeg, tomaat en mozzarella is pizza de rest is franje.

hoog 35 cm plaats zon, kalk, droog, warm
sier, geur mediterraan, grijsbladig

Wilde Oregano uit Israël met een soort van bonenkruid-majoraan geur.

Dit is zeer waarschijnlijk de legendarische hysop uit de bijbel in; "Asperges me, Domine hyssopo", vertaald als: "besprenkel mij met hysop". Echte hysop komt niet voor in Israël. Za'tar is een mengsel van dit kruid met Sumac, zout en geroosterd sesamzaad, soms olijfolie of nog andere kruiden.
Over dit kruid zijn in het Midden Oosten geen kwesties. Iedereen houdt er van.

hoog 25 cm plaats zon
geur, keukenkruid, sier

Een sterk geurende en gepeperde oregano met lekker grijs blad.

Niet dus die zoete voor bij de pasta.

De smaak houdt het midden tussen bonenkruid en peper.

Verdraagt strenge vorst veel beter dan vocht.

hoog 5 cm plaats zon, arm, droog, licht zuur
kruipend, bodembedekker, sier, rotsplant, mediterraan, bladhoudend

Deze sterk op kruiptijm lijkende plant komt wild voor in de Pyreneeën en elders in Zuid Frankrijk.

Ze verdraagt vocht beter dan tijm en is dus nog makkelijker.
Na de bloei geven de kelken nog maandenlang kleur aan de plant. Een soort immortelle dus.

Leuk ding voor je rotstuin.

(foto sterk vergroot)

hoog 90 cm plaats droog, zonnig
sier, geur mediterraan

De dwergvorm van 'Blue Spire'. Deze dingen komen uit de Mongoolse stenige steppe waar ze samen met Eremurus staan. Ze hebben dus niets nodig behalve zon. Kou deert ze ook niet.
Diep snoeien in het voorjaar.

Deze zilveren droom, samen met Echinacea en Verbena, vormt sinds 2010 de ruggengraat van onze prairie border.

hoog 50 cm plaats droog, zonnig
sier, geur mediterraan, bladsier

Peter Catt van Liss Forest Nursery, Hampshire, Groot-Brittannië is de uitvinder van de beste Russische salie tot nu toe: 'Lacey Blue' en in 2012 introduceerde hij 'Silvery Blue'.

Nog ietsje lager en dus steviger maar vooral vanwege het zeer zilveren blad een opwindende introductie.

Ze zijn allemaal prima winterhard en geurig.

Zilveren Djengis Khan lavendel.

hoog 250 cm plaats zon, halfschaduw, rijk, kalk
architectuurplant, landschapsplant, bijenplant, prairie

Deze majestueuze schermbloemige kan een beetje tippen aan Ferula. Dus ze is geweldig.
Het blad komt niet hoger dan 70 cm, de rest vormt het bloemstengel festijn. Die stengels zijn bovendien donker purper.
Een zeer bruikbaar verticaal element voor je border dus. Ik denk daarbij aan prairie hoewel ze oorspronkelijk uit zuid-oost Europa komt.
Ze is monocarp, dus sterft na de bloei, maar houdt zich uitstekend in stand via zaailingen. Bijen zijn er dol op.

hoog 80 cm plaats zon
mediterraan, bladhoudend, bloeiende heester, geur, bijenplant

De bijzondere kleur bedankt deze Phlomis aan haar kruisingsouders. (P. purpurea x P. crinita) Phlomis laat zich maar moeilijk stekken. De meeste worden daarom gezaaid. Bij deze kan dat helaas niet. Zoals je ziet is het stekken gelukt. Massaal zullen we haar helaas nooit aan kunnen bieden.
Ze staat al jaren in onze tuin. In strenge winters vriest ze tot de grond terug om in het voorjaar weer uit te lopen. In dat geval bloeit ze niet in het voorjaar, maar in het najaar.

hoog 130 cm plaats zon, droog
bladhoudend, mediterraan, geur, sier, bodembedekker

Een goed winterharde struikvorm met grijs blad en oker gele bloemen.

Dit wordt een bladhoudende wat op Salie lijkende grote struik met prachtig grijs blad.

Prima winterhard.

Snoei ze alleen als het echt nodig is. En de uitgebloeide bloemen natuurlijk.

hoog 100 cm plaats zon, droog
mediterraan, bergplant, bladsier, bijenplant

Voor het eerst ingevoerd in 1999. Nu eindelijk in productie. Kweken is een kwestie van geduld.
Een van de meest spectaculaire Phlomis die ik ken, hoog uit de bergen van Marokko.
We hebben haar jaren lang getest en ook wel eens verloren. Nu hebben we denk ik de slag te pakken.
Gigantisch blad en lange stengels met reusachtige zacht roze bloemen.
Grijp je kans zo lang de voorraad strekt.

hoog 100 cm plaats zon, halfschaduw
mediterrane plant, geur

Phlomis russeliana mag in geen enkele tuin met mediterrane aspiraties ontbreken. De crème gele bloemen in etages maken veel indruk. Het is een warmte uitstralende plant met groot olijfgroen wollig blad. Dat blad heeft bovendien een sterk onkruid werende werking.

Kruidachtig en half-bladhoudend. Best in de zon. Prima winterhard.

hoog 160 cm plaats zon
mediterraan, sier, bijenplant

Deze wordt wel verward met Phlomis russeliana, Het zijn beide kruidachtige, dus niet verhoutende soorten, maar deze is subtieler van kleur en veel hoger. De verfijnde combinatie van groen-grijs wollig blad met zacht roze met beige bloemen vind ik heel aangenaam. Het is mede vanwege haar hoogte een indrukwekkende plant die soms zelfs de 2m haalt.
Ze is prima winterhard en half bladhoudend.

Turkse salie, uit Griekenland.

hoog 120 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

'Arp' is een rijk bloeiende Amerikaanse selectie met opvallend grote lichtblauwe bloemen en grijzig blad. Ze heeft de onbewezen reputatie zeer winterhard (-22) te zijn. Vrij traag en zeer open groeiend. Dus niet geschikt voor grootschalige productie maar juist prima voor de kruidentuinsal flava. 'Arp' werd geselecteerd als afstammeling van een plant die in Arp, Texas in 1972 werd gevonden door Mrs. Madelene Hill.

hoog 30 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Een van mijn favoriete kruipende rozemarijnen omdat we er lang geleden zo'n heerlijke pot vol van hadden.

Zo'n pot overwinter je het beste in de koude kas.

De geurige takken worden zo'n 30 tot 40 cm lang en staan breed uit tot ze gaan hangen.

Het dauw van de zee dat als blauwe regen over de rand van je pot stroomt.

hoog 80 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

'Boule' was een van mijn eerste kruipende rozemarijnen, zo'n 25 jaar geleden gevonden in Zuid Frankrijk.

Lijkt qua diep blauwe kleur sterk op 'Corsican Blue' maar met een iets andere groeiwijze.

Haar takken zijn gebogen en het jonge hout is grijzig wit waardoor ze een regelmatige grijze bol vormt.

hoog 30 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Kruipende vorm die tot een meter lang en breed kan worden.

Zeer volle bossige plant met fijne naalden die snel een pot vult.

Fantastisch die enorme watervallen van rozemarijn zoals je ze in zuid Frankrijk ziet. Bij ons doe je dat beter in pot.

hoog 30 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Nog een kruipende vorm met fijn krullende takjes, korte naalden en metaal blauwe bloemen.

Prima voor de keuken en zeer leuk in pot.

Kruipende vormen zijn, ik zeg het nog maar een keer, wat minder winterhard dan opgaande. Maar je kunt het altijd proberen ze buiten te laten overwinteren.