hoog 25 cm plaats zon
geur, keukenkruid, sier

Een sterk geurende en gepeperde oregano met lekker grijs blad.

Niet dus die zoete voor bij de pasta.

De smaak houdt het midden tussen bonenkruid en peper.

Verdraagt strenge vorst veel beter dan vocht.

hoog 5 cm plaats zon, arm, droog, licht zuur
kruipend, bodembedekker, sier, rotsplant, mediterraan, bladhoudend

Deze sterk op kruiptijm lijkende plant komt wild voor in de Pyreneeën en elders in Zuid Frankrijk.

Ze verdraagt vocht beter dan tijm en is dus nog makkelijker.
Na de bloei geven de kelken nog maandenlang kleur aan de plant. Een soort immortelle dus.

Leuk ding voor je rotstuin.

(foto sterk vergroot)

hoog 120 cm plaats zon
mediterraan, groente, snijbloem, bijen-, vlinder, insectenplant

Linda onze moestuinbaas wil geen pastinaken voor me kweken want ze vindt ze te zoet. (Ik noem ze niet voor niets aardbananen.) Langs deze weg smokkel ik ze toch nog onze tuin in. Het zijn namelijk ook reusachtige inheemse schermbloemigen waar nuttige insecten veel baat bij hebben.
Verwacht aan deze tweejarige plant geen dikke wortel, daarvoor moet je ze op rijtjes zaaien en uitdunnen.
Om mee te pronken dus en om bedreigde diersoorten van de ondergang te redden.

hoog 90 cm plaats droog, zonnig
sier, geur mediterraan

De dwergvorm van 'Blue Spire'. Deze dingen komen uit de Mongoolse stenige steppe waar ze samen met Eremurus staan. Ze hebben dus niets nodig behalve zon. Kou deert ze ook niet.
Diep snoeien in het voorjaar.

Deze zilveren droom, samen met Echinacea en Verbena, vormt sinds 2010 de ruggengraat van onze prairie border.

hoog 60 cm plaats droog, zonnig
sier, geur mediterraan

Extra zilver blad en zeer rijke volle bloei kenmerken deze recente dwergvorm gevonden tussen zaailingen van 'Blue Spire'.

Knippen zorgt voor herbloei. Maar doe dat in ieder geval elk voorjaar.

Goed voor een zilveren medaille op Plantarium 2009.

Deze heeft de fijnste wollige bloemen.

hoog 100 cm plaats zon, halfschaduw
mediterrane plant, geur

Phlomis russeliana mag in geen enkele tuin met mediterrane aspiraties ontbreken. De crème gele bloemen in etages maken veel indruk. Het is een warmte uitstralende plant met groot olijfgroen wollig blad. Dat blad heeft bovendien een sterk onkruid werende werking.

Kruidachtig en half-bladhoudend. Best in de zon. Prima winterhard.

hoog 180 cm plaats zon
sier, snijbloem

Lijkt op de voorgaande maar veel hoger en met veel minder opvallende bloemen. De verfijnde combinatie van groen-grijs wollig blad met zacht paarse bloemen. Een zeer indrukwekkende plant die bij ons al snel de 2m haalt. Prima winterharde half-bladhoudende kruidachtige soort.

hoog 75 cm plaats zon
geurplant, sier, heester

Bladhoudend heestertje uit Australië, waar ze het Mintbush noemen. In de zomer min of meer voortdurend in bloei. Een geurplant bij uitstek. De prikkelende geur lijkt in de verte inderdaad op munt.
De bloemen zijn relatief groot in verhouding tot het fijne blad maar subtiel vanwege de zachte kleur. Dit is de enige in het geslacht die bij ons redelijk winterhard is. In strenge winters kunnen de toppen wat bruin worden.
Misschien toch in pot.

hoog 400 cm plaats zon, doorlatend
boom, bladsier, bijenplant, vruchtboom

Dit zusje van Pyrus salicifolia var. pendula bloeit wat rijker en heeft net zulke leuke kleine peertjes.
Een heerlijk gedrongen, handzaam zilver boompje. Iedereen denkt dat het een olijf is maar deze schoonheid komt tot 1700 m hoog voor in Albanië, Turkije, Roemenië, Griekenland en de Krim. Ze heeft dus geen enkel probleem met zelfs onze strengste winters.
Het zacht zilveren blad heeft de vorm van een bootzeil, vandaar de naam.

hoog 300 cm plaats zon
boom, bladsier, bijenplant, vruchtboom

Al bjjna 25 jaar mijn favoriete kleine boom die ik graag en veel toepas, liefst in mijn eigen tuin.

Ik ben zeer gecharmeerd van het smalle zilver blad en de witte wolkjes in april wanneer blad en bloemen tegelijk uitlopen.
De toevoeging 'Pendula' is eigenlijk overbodig, dit ding is gewoon elegant.

Uit Zuid-Oost Europa, Kaukasus.

hoog 60 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Wij noemen dit dennenrozemarijn vanwege de heerlijk frisse dennengeur en het smalle naaldvormig blad dat zelfs plakt van de hars.
In tegenstelling tot dennen geen groot liefhebber van nattigheid.
'Benenden Blue' heeft als synoniem 'Collingwood Ingram' naar de vinder, die ook wel 'Cherry' werd genoemd vanwege zijn passie voor kersenrassen.
Het verhaal over de aanrijding op Corsica past hier helaas niet. Vraag er naar als je ons bezoekt.

hoog 80 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

'Boule' was een van mijn eerste kruipende rozemarijnen, zo'n 25 jaar geleden gevonden in Zuid Frankrijk.

Lijkt qua diep blauwe kleur sterk op 'Corsican Blue' maar met een iets andere groeiwijze.

Haar takken zijn gebogen en het jonge hout is grijzig wit waardoor ze een regelmatige grijze bol vormt.

hoog 100 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

De meest aromatische rozemarijn die we kennen. De takken zijn in de zomer plakkerig van de hars. Snelgroeiend stijf recht omhoog en daarna onder eigen gewicht soms doorbuigend.

Misschien iets vorst gevoeliger dan de meeste opgaande.

De plakkerigste en geurigste.

hoog 100 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Een productie ras met dikvlezig glanzend blad vernoemd naar de Spaanse toeristenplaats Maresme bij Barcelona. Over de winterhardheid van de verschillende rozemarijnen durf ik niet meer veel te zeggen. Het lijkt meer aan de grond te liggen en de expositie, of ze de winter overleven.

Van deze oogst je in ieder geval al snel lekkere dikke takken. Voor de bloemen kies je misschien beter een andere.

hoog 120 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend, bijenplant

'Rex' is een krachtig groeiende opgaande rozemarijn.

Hoewel opgaand toch makkelijk bloeiend met vrij donkere violet-blauwe bloemen.

Een echt productieras.

Af en toe in het voorjaar diep terugsnoeien houdt de plant vitaal en vol.

hoog 240 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Makkelijk te herkennen aan het dik vlezig donkergroen recht afstaande blad en de streng opgaande groeiwijze. Wellicht de hoogste die er is. Maar je kunt ze natuurlijk op elke gewenste hoogte terugsnoeien. Bloemen heerlijk helder metaal blauw.

Net als de rest niet echt volledig winterhard -12oC levert duidelijk problemen op. 'Tuscan Blue' werd voor 1948 door W. Arnold Foster uit Toscane geïntroduceerd.

hoog 30 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Deze kruipende vorm groeit vrij snel kronkelend omlaag en bloeit rijk in voor en najaar.
Vorstbestendig tot zeker -10o C. Bij strengere vorst luchtig afdekken. Dat is jarenlang niet nodig geweest tot de winter van 2009 een einde aan de droom maakte. In 2013 hebben we de draad weer opgepakt met een winter die ze allemaal moeiteloos overleefden.

Worden het nu weer van die lekker grote struiken?

hoog 30 cm plaats zon, beschut, droog
geur, sier, mediterraan, genees-, keukenkruid, potplant, bladhoudend

Deze kruipende vorm groeit vrij snel kronkelend omlaag en bloeit rijk in voor en najaar.
Vorstbestendig tot zeker -10o C. Bij strengere vorst luchtig afdekken. Dat is jarenlang niet nodig geweest tot de winter van 2009 een einde aan de droom maakte. In 2013 hebben we de draad weer opgepakt met een winter die ze allemaal moeiteloos overleefden.

Worden het nu weer van die lekker grote struiken?

hoog 80 cm plaats zon, doorlatend kalk
sier, mediterraan, keukenkruid, bijenplant

Deze vermoedelijke kruising van Salvia fruticosa x interrupta is een van mijn beste vondsten van de afgelopen jaren.
Ze lijkt op echte salie qua geur en uiterlijk en is ook bladhoudend maar ze bloeit zeer uitbundig en lang met spectaculaire grote bloemen aan donkere stengels.
Knippen zorgt voor herbloei in het najaar.

Winterhardheid was een zorg maar ze heeft al een winter glansrijk in de volle grond overleefd.

hoog 70 cm plaats zon, droog
sier, eetbare bloem, bijenplant, bladsier

De belangrijkste sierwaarde vormen de prachtige grote zwaar grijs-behaarde rozetten. Het tweede jaar wordt het blad wat minder grijs en verschijnen er stengels met grote witte bloemen. Gertrud Jekyll adviseerde de bloeistengel weg te knippen om het grijze rozet te houden. Maar dat is onzin. De bloemen zijn al even fabuleus als het blad
Ze gedraagt zich bij ons meestal als tweejarige, maar kan volgens sommigen tot 30 jaar oud worden.

plaats zon, kalk
keuken, blad sier, eetbare bloem, bladhoudende heester, geur, mediterraan, medicinaal

Heel leuk en opmerkelijk, deze zeldzame vorm met een sterk gekroeste bladrand en licht grijs blad.

Teruggevonden in Hongarije in de tuin van vrienden die hem van mij hadden.

Gebruik ze ook in je tomatensus!

hoog 40 cm plaats zon, kalk
keuken, blad sier, eetbare bloem, bladhoudende heester, geur, mediterraan, medicinaal

Een bontbladige klassieker met romig geelgroen gevlekt blad. Ze wordt gemakkelijk mooi gevonden als randbeplanting langs een zonnig pad.

Ook prima geschikt voor keuken gebruik. Misschien iets zachter van smaak dan de gemiddelde gewone salie.

Meer een bladplant dan een bloeier.

hoog 50 cm plaats zon
sier, snijbloem, cottageplant, inheems

Diep donker paarsblauw en explosief bloeiend in juni. Kan daarna nog tot november wat af en aan nabloeien.

Knippen stimuleert de herbloei wat minder bij deze. Maar baat het niet dan schaadt het ook niet.

hoog 120 cm plaats zon, droog
sier, eetbare bloem, snijbloem

Salvia ringens is een half verhoutende plant uit de Balkan waar ze tussen 500 en 1300 meter groeit. Op de berg Olympus komt ze voor tot 1900 meter.
Ze heeft gelobt blad en tot 60 cm lange bloeistengels met tot 4 cm grote bloemen.

Om bij ons goed door de winter te komen heeft ze doorlatende grond nodig.

Salie die naar de Goden reikt.

hoog 100 cm plaats zon, kalk
sier, eetbare bloemen, snijbloem, rariteit

Het speervormige blad is in het voorjaar donker purper en komt als een pijl uit de grond. De diep blauwe bloemen zijn heel sprekend. Ze vormt rijk en lang bloeiende grote pollen. Knip eventueel af en toe wat uitgebloeide aren weg.

Een van onze allereerste Salvia soorten, mede grondlegger van mijn liefde voor het geslacht.

Ze is prima winterhard.