hoog 70 cm plaats zon, schaduw
sier, snijbloem, architectuurplant, mediterraan

Een selectie van Marco van Noort die opviel vanwege de helder witte lippen in scherp contrast met de goed oudroze bloemhoofden.

Het is een vrijwel onuitroeibare, dus sterke vaste plant met mediterrane uitstraling voor elke standplaats, Ze verdraagt zon net zo goed als schaduw.

Statig gebouwd archetype.

hoog 150 cm plaats zon, doorlatend
sier, mediterrane plant, snijbloem

Spectaculair glimglanzend groot, diep groen blad, stevige, statige aren met heerlijke zuiver witte bloemen.
De bloemen van Acanthus stonden model voor een van de meest bekende en meest gekopieerde voortbrengsels van de decoratieve kunst: de Corinthische zuil ornamenten.
Acanthus bloeit meestal door tot de eerste vorst. Het begin kan na een strenge winter wat langer op zich laten wachten, maar ze zijn uitstekend sterk.

hoog 150 cm plaats zon, half schaduw
sier, snijbloem, architectuurplant, mediterraan

Dat Acanthus een moeilijke plant zou zijn is grote flauwekul, integendeel; ze verdraagt alle denkbare omstandigheden. In het zuiden vermijden ze de grote hitte door in de zomer af te sterven. Bij ons doen ze dan juist maar wel een klein beetje verward hun ding.
Heerlijk donkergroen en fijn besneden blad, onontbeerlijk voor architectonisch bewuste tuiniers.
Doet het dus ook prima in de schaduw, onder een boom of struik.

hoog 75 cm plaats zon, warm
sier, snijbloem, potplant

Overwegend wit voor het oog maar tegelijk elegant tweekleurig van violet naar wit verlopend, wat diepte geeft aan de grote volle bloemschermen op stevige stengels.

Bladhoudend, dus misschien het best in pot en in koude kas of beschut overwinteren.

Wonderlijk wit.

hoog 60 cm plaats zon, beschut
sier, snijbloem, potplant

Zeer diep blauw met donkere stelen, ontstaan op de kwekerij van Bob Brown; 'Cotswolds Garden plants'. (Je hoort verderop nog vaak van hem.)

Blad verliezend, dus beter winterhard dan bladhoudende Agapanthus.
In de volle grond wel misschien wat afdekken met stro of dennentakken.

Natuurlijk ook zeer gemakkelijk in pot te houden. Dat staat zo klassiek.

hoog 150 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

Deze Afrikaanse lelie heeft een bijzonder intensieve kleur.

Agapanthus is een statige plant voor gevorderde liefhebbers.
Zeer mediterraan van uitstraling, afkomstig uit Zuid Afrika waar de rijkste mediterrane vegetatie ter wereld te vinden is.

Blad houdend, dus best in pot en niet volledig donker koel overwinteren.

hoog 120 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

Een best redelijk vorstbestendige, bladverliezende en zeer hoge vorm met een bijzondere aristocratische kleur. De bloemen zijn bij warm weer wit met een roze zweem. Als het kouder wordt worden ze meer roze.

Strenge winters evenwel toch iets dekken.

Ook mooi in potten, dan in de garage te overwinteren.

hoog 125 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

De donkerste ooit gezien.
Vooral de knoppen zijn heel donker.
Lekker hoog ook.

Bladhoudend, dus wel in pot en in de garage overwinteren. Milde vorst verdragen ze daar prima.

De bloemen zijn steriel, zodat er geen zaad wordt gevormd en ze dus lang bloeien.

Plant een panter in je pot.

hoog 45 cm plaats zon/h.schaduw
sier, eetbare bloemen, mediterraan

De bloemen doen een beetje aan een minaret denken. De puntige knop barst open en dan gaan de gele belletjes daar heel elegant uit hangen.
Uit zuid en centraal Europa tot en met de Kaukasus.
Ik zag ze samen met Santolina, Satureja, tijm en wilde lavendel in de bergen bij het zuid-Franse Forcalquer en oostwaards. zaait zich hier ook lekker uit. Leuk dus voor je mediterrane kruidenborder.

hoog 100 cm plaats zon, koude kas (tot -10)
geur, keukenruid, badkruid, kuipplant

Dit geschenk van de goden uit Chili is mijn kampioen citroengeur.
Het blad ruikt meer naar citroen dan citroen zelf naar citroen geurt. In Frankrijk heet ze Verveine, Italianen noemen haar Limoncello.
Zet ze ergens waar je in het voorbijgaan een blaadje kunt meepakken. De minuscule witte bloemetjes in schermen zijn net wolkjes. Knip naar hartenlust, dit schatje groeit en bloeit maar door.
Ze mag dan ook veel meer water en voeding dan je zou denken.

hoog 60 cm plaats zon, kalk (grasland)
inheems, prairieplant, sier,

Deze in heel Europa maar met name in Zuid-Europa inheemse plant is bij ons uitstekend winterhard. In de Alpen komen ze voor tot 1600 meter. In Nederland en België zijn ze helaas al verdwenen.

Ik laat ze verwilderen in het gras bij ons vijver biotoopje.
Ze is uitstekend winterhard en kan zich zelf uitzaaien.

Fijn smal blad en paradijselijke bloemen.

hoog 100 cm plaats zon
geurplant, bladsier, mediterraan

Heerlijke mediterrane cola geur en fijn ingesneden grijs blad.

Mijmeringen en vakantiegevoel voor een verder toch ingetogen tuinier die weet met bladplanten te werken.

Ze verdragen diep snoei over het algemeen goed die alsems en je mag er ook regelmatig in knippen als je zin hebt in een geurig klusje.

hoog 80 cm plaats zon
bladsierplant, geneeskruid, bladhoudend

Een goed grijze selectie van Margery Fish zelf, de beroemde éminence grise en groot liefhebster van grijsbladigen.

De vrijwel onzichtbare bloemen storen niet. Flink snoeien is goed voor de plant.

Misschien wel de meest zilverbladige plant die we kennen en we kennen er nogal wat. Het blad blijft er in de winter aan. In het voorjaar flink snoeien en eventueel nog een keer in de zomer. Dan blijft ze mooi vol.

hoog 40 cm plaats zon, warm, doorlatend
keukenkruid, geneeskruid

Dit is hem, gegarandeerd de echte gestekte Franse dragon. De proef om dit vast te stellen is een blaadje op de tong leggen, als het brandt zit je goed. Echte franse dragon kan niet worden gezaaid. Zaaien kun je alleen Russische dragon, dat is een woekerend onkruid met nauwelijks smaak dat ook nog veel te vaak als plant wordt aangeboden.
Natte winterkou kan Franse Dragon in de problemen brengen.

Voornaam keukenkruid.

hoog 80 cm plaats zon
sier, snijbloem, geurplant, mediterraan, bladhoudend

Wintergroene pollen met stervormige geurende gele bloemen. De plant is vanwege het lange spitse blad goed bruikbaar als lijnvormig element in mediterrane combinaties. Donker violet en dit geel zijn sterke bondgenoten.

Uitstekend winterhard.

Maar moet absoluut in de zon.

hoog 150 cm plaats zon, droog, beschut
sier, mediterraan, geneeskruid

In Zuid Frankrijk, op Corsica en heel veel andere mediterrane streken zie je soms weilanden die er helemaal vol mee staan. De plant zou het giftige colchicine bevatten en wordt door vee gemeden. De wortelstok zou volgens sommige bronnen gekookt wel eetbaar zijn. Doe dat thuis liever niet na.
Na de bloei trekt ze zich helemaal terug in haar wortelstok. In de herfst loopt ze dan weer uit.

Het blad lijkt op dat van Kniphofia.

hoog 120 cm plaats zon, doorlatend
sier, mediterraan, geneeskruid

Asphodelus lusitanicus is ondanks haar zuidelijke herkomst (Portugal, Spanje) bij ons uitstekend winterhard. Ze kan in strenge winters wel bovengronds afsterven.

Witte affodil is een van de redenen waarom wij graag een keer in het voorjaar in het zuiden zouden zijn wat helaas beroepshalve lastig te realiseren is. Ze staan daar vaak in grote groepen fantastisch te bloeien.

Dus daarom planten we ze maar hier.

hoog 30 cm plaats zon, droog
sier, mediterraan, bladhoudend, bodembedekker, geur

Dit is vanwege mijn liefde voor mediterrane planten.

Het is een van de meest grijze planten die het in ons klimaat nog goed doen.

Het wit-grijze blad is viltig behaard. De bloemen zijn klein en onopvallend. Het gaat bij deze vooral om het heerlijke bolletje grijs blad voor je zonneborder.
Ze groeit vanzelf als een bolletje, maar je mag het nog wat ronder knippen.

hoog 30 cm plaats pot
potplant, kamerplant, sier, geneeskruid

Deze fijne vetplant uit Zuid-Afrika bloeit lekker door in de zomer.

In Afrika wordt staat ze bekend als geneeskrachtig met een werking vergelijkbaar met die van Aloë vera. Haar blad en ook de bloemen doen daar
aan denken maar dan veel verfijnder.

Een erg vrolijke potplant.
Ze is niet winterhard, maar je kunt haar in de winter als kamerplant houden.

hoog 40 cm plaats zon, halfschaduw
sier, geur, keukenkruid, bijenplant

Deze oude vriend was in 1994 vaste plant van het jaar.

Heerlijke frisse muntgeur, sierlijke, luchtige en langdurige bloei, ongedwongen bossige groei en glimmend rond blad.
Er bestaan ook vormen met meer behaard blad. In de Pyreneeën noemen ze die bergmunt.

Wolkjes porselein wit en geur voor tuin en Italiaanse keuken.

hoog 40 cm plaats zon, schaduw
sier, geur, keukenkruid, bijenplant

Een witte selectie van Brian Kabbes die het midden houdt tussen de grootbloemige 'Weißer Riese' en de kleinbloemige 'White Cloud' die door Hans Kramer werd gevonden.
Een goede geurige en al lang mijn favoriete witte bergsteentijm.

Munt, in lieve geurige wolkjes.

hoog 100 cm plaats zon, doorlatend
halfhoutige bloeiende heester, bijenplant, vlinderplant

Smal donkergroen blad diep donkere pluimen in het najaar.

Ze hebben een Mediterrane uitstraling maar komen oorspronkelijk uit Oost Azie. (Mongolie, China, Korea, Japan)

Knip ze in maart of april pas terug net als vlinderstruiken.

De blauwste, met een goed rechte habitus.

hoog 120 cm plaats zon, beschut, licht zuur
sier, geur, bloeiende, bladhoudende struik

Heel veel bloemetjes met als hoofddoel; veel sinaasappel geur verspreiden.

Iets ijler, compacter en rijker bloeiend dan 'Aztec Pearl' en ook wat winterharder maar even sterk geurend.
Het blad komt meestal verrassend ongeschonden door de winter. Maar toch liefst iets beschut planten.
Geur en elegant fijn sterretjes blad zomer en winter uit Mexico.

hoog 100 cm plaats zon, lichtzuur, beschut
mediterraan, sier, geur, bladhoudende heester, geneeskruid

Een kreukelig lief eendagsbloemetje dat strak trekt in de loop van de dag en tegen de avond uitvalt. En dan de volgende dag weer nieuwe kreukels. Elke dag een verse vlucht bloemen, dat is Cistus.

Dit is een van de soorten waar de hars traditioneel van gewonnen wordt. De laudanum waar een van de drie koningen mee bij kindeke Jezus op kraamvisite ging.

Groengrijs blad, zomer en winter.

hoog 150 cm plaats zon
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Ten noorden van de Seine alom geprezen als de meest winterharde Cistus. Groot, aromatisch donkergroen glimmend blad. Bloemen wit met een geel hart.
Het is een wat rommelige struik met bloemen luchtig op lange stengels.

Veel van de andere redelijk winterharde cultivars zijn kruisingen met C. laurifolius.

Snoeien; niet, of lichtjes meteen na de bloei.